"Σε μια κοινωνία η οποία θεωρεί ξένο κάθε τι το διαφορετικό προς αυτή, αγνοώντας πολλές φορές και τα προφανή, θα πρέπει επιτέλους να προσεγγίσουμε το πρόβλημα του αναλφαβητισμού με βάση τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της εκάστοτε κοινωνικής ομάδας πληθυσμού.."
Οι πολυδιάστατες εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο στις οποίες καλούμαστε να ανταποκριθούμε, είναι αποτέλεσμα των πολιτικοοικονομικών αλλαγών, της παγκοσμιοποίησης και της ραγδαίας προόδου των νέων τεχνολογιών, που μας οδηγούν σε μια νέα τάξη πραγμάτων στο πολιτικό, πολιτισμικό, κοινωνικό και οικονομικό πεδίο. Στο πλαίσιο λοιπόν αυτής της νέας τάξης πραγμάτων, η πολυπολιτισμική μας πλέον κοινωνία, καλείται να ανταποκριθεί σε αυτές τις προκλήσεις και να εξασφαλίσει την ισότιμη και δημιουργική συμμετοχή όλων των πολιτών, σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο κόσμο μέσω της εκπαίδευσης. Αυτό άλλωστε εκφράζεται και από το άρθ. 26 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1948).
Σύμφωνα με την UNESCO «αναλφάβητος, είναι όποιος δεν έχει αποκτήσει τις αναγκαίες γνώσεις και ικανότητες για την άσκηση όλων των δραστηριοτήτων για τις οποίες, η γραφή, η ανάγνωση και η αρίθμηση είναι απαραίτητες».
Στην Ελλάδα αναλφάβητος θεωρείται όποιος δεν έχει ολοκληρώσει τις σπουδές του στο εξατάξιο δημοτικό σχολείο. Το ποσοστό των εγγράμματων ενηλίκων φθάνει το 91% του πληθυσμού, 94% άνδρες και 88% γυναίκες. Τα ποσοστά βέβαια αυτά αλλάζουν όταν μιλάμε για τους Έλληνες Τσιγγάνους, όπου το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού εξακολουθεί να είναι αναλφάβητο λόγο των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, του ρατσισμού και της συνεχής μετακίνησης τους.
Και ενώ ο αναλφαβητισμός συνδέεται με τη φτώχεια και την κοινωνική περιθωριοποίηση του ατόμου, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις είναι μερικοί μόνο λόγοι που έχουν ως αποτέλεσμα την περιθωριοποίηση εκείνων των πολιτών που ο τρόπος ζωής τους είναι άκρως ανταγωνιστικός προς το σχολείο και όπου σε αντίθετη περίπτωση θα ήταν παραγωγικοί και ωφέλιμοι προς την Ελληνική κοινωνία και την οικονομία της, κατατάσσοντας τους στην κατηγορία των χρόνια ανέργων. Η χρόνια αδιαφορία του κράτους, το χαμηλό βιοτικό επίπεδο λόγο της αδυναμίας εύρεσης εργασίας, η έλλειψη γνώσεων, η πολιτική χειραφέτηση, μιας και δεν γνωρίζει τα πολιτικά του δικαιώματα, τον εγκλωβίζουν στο σκοτάδι κατατάσσοντας τον στην κατηγορία του μη αξιοποιήσιμου ανθρώπινου δυναμικού.
Σε μια κοινωνία η οποία θεωρεί ξένο κάθε τι το διαφορετικό προς αυτή, αγνοώντας πολλές φορές και τα προφανή, θα πρέπει επιτέλους να προσεγγίσουμε το πρόβλημα του αναλφαβητισμού με βάση τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της εκάστοτε κοινωνικής ομάδας πληθυσμού.